Rust roest: waarom inactiviteit mogelijk je klacht in stand houdt

“Ik doe even rustig aan.”
“Ik voel het nog een beetje, dus ik wacht nog even.”
Of: “Ik ben bang dat het erger wordt als ik er iets mee doe.”

Herkenbaar? Je bent niet de enige. Veel mensen met klachten aan hun rug, knie, schouder of nek kiezen voor afwachten of complete rust. En dat lijkt logisch, pijn is immers een alarmsignaal. Maar juist bij veel lichamelijke klachten blijkt uit onderzoek: 

bewegen binnen de pijngrens versnelt het herstel, terwijl inactiviteit het vaak vertraagt (KNGF-richtlijn Lage Rugpijn,. 2021)

Je lichaam is gebouwd om te bewegen. Onze spieren, gewrichten, pezen en zelfs het zenuwstelsel functioneren beter als ze worden gebruikt. Beweging zorgt voor doorbloeding, stofwisseling, gewrichtssmering en coördinatie. Als je die prikkels (te lang) weglaat, begint je lijf letterlijk in te leveren:
spieren nemen in kracht en omvang af, pezen en gewrichtsbanden worden stijver, het brein wordt gevoeliger voor pijn (zogenaamde centrale sensitisatie)


Wat zegt de wetenschap?
Onderzoek laat zien dat bij de meeste musculoskeletale klachten (denk aan lage rugpijn, nekpijn, peesklachten of artrose) blijven bewegen, wel aangepast op het niveau, beter is werkt dan volledige rust.

- Bij lage rugpijn blijkt bijvoorbeeld dat lichte beweging (zoals wandelen, gecontroleerde oefeningen of dagelijkse activiteiten blijven doen) leidt tot een sneller herstel dan platliggen of langdurig niets doen.
- Bij schouderklachten is aangetoond dat actief blijven in de pijnvrije zone zorgt voor minder stijfheid en sneller functieherstel.
- Bij artrose aan knie of heup verlaagt bewegen niet alleen de pijn, maar verbetert het ook de mobiliteit en kwaliteit van leven.
* Zelfs bij sportblessures zie je dat zogenaamde ‘early loading’ – dus het vroeg opbouwen van belasting binnen de grenzen van wat kan – leidt tot betere uitkomsten dan te lang wachten tot iets ‘weg is’.

Maar… wat als het pijn doet?
Pijn betekent niet automatisch schade. Het is een signaal, maar het zegt niet altijd iets over de ernst. Veel klachten zijn juist het gevolg van een verstoring in de balans: teveel doen of juist te weinig.

Dat is ook precies waar we in de fysiotherapie naar kijken: wat kan wél? Wat is haalbaar? En hoe bouw je dat op zonder te forceren?

Een voorbeeld uit de praktijk:
Een cliënt met knieklachten kwam binnen en zei: “Ik doe al een maand niks, maar het blijft pijn doen. Na onderzoek bleek er geen acute schade te zijn, alleen overbelasting van de structuren rondom de knie. We zijn gestart met lichte oefeningen: krachtherstel, mobiliteit en coördinatie. Na een paar weken kon hij al weer traplopen met minder pijn. Niet door te wachten, maar door te doen wat het lichaam aankan.

In beweging komen is de eerste stap. Of je nu last hebt van je rug, schouder, nek of knie – stilzitten is zelden de oplossing. Wij helpen je om wél in beweging te blijven, op een manier die bij jouw lichaam past. Gericht, doelbewust en veilig.

Rust roest. Maar de juiste beweging herstelt.

Fysio van der Graaff - Fysiopraktijk Middelharnis